Afrodyta
Najpiękniejsza bogini na Olimpie. Córka Zeusa. Urodziła się z piany
morskiej na Cyprze. Żona Hefajstosa. Matka Erosa, Hermafrodyty i
Eneasza. Bogini piękna, miłości, rozkoszy. Poświęcono jej gołębie, róże,
mitr. Ośrodki kultu: Cypr, Knidos (Azja Mniejsza), wyspa Cytera,
Korynt.
Apollo
Syn Latony i Zeusa. Brat-bliźniak Artemidy (Artemis). Lekarz "schorzeń
ciała i duszy". Bóg słońca, światła, wróżb, wyroczni i nagłej śmierci.
Opiekun sztuki, muzyki, piękna i poezji. Za jego atrybuty uważa się łuk i
lirę. Święty ptak: łabędź, święte drzewo: laur. Posiadał 9 muz:
Kalliope (Pięknolica) - muza pieśni bohaterskiej, trzyma rylec i tabliczkę do pisania
Klio (Głosząca sławę) - zajmuje się historią i ma zwój pergaminu
Euterpe (Radosna) - patronka liryki, gra na flecie
Taleja (Rozkoszna) - pokazuje maskę komiczną jako muza komedii
Melpomene (Śpiewająca) - jest muzą tragedii i poznać ja można po smutnej masce, którą jej dają za godło
Terpsychora (Kochająca taniec) - z wielką lirą w ręku uczy ludzi tańca
Erato (Umiłowana) - na małej cytrze wygrywa pieśni miłosne
Polihymnia - chodzi w głębokiej zasłonie, jakiej używało się przy
obrzędach religijnych, albowiem zsyła natchnienie tym, którzy piszą
hymny i pieśni pobożne
Urania (Niebiańska) - dźwiga globus astralny, gdyż jej dziełem jest gwiaździarstwo.
Ares
Syn Zeusa i Hery. Ojciec Erosa. Bóg wojny i armii. Kłótliwy i brutalny. Poświęcono mu psa, wilka i sępa.
Artemida (Artemis)
Córka Latony i Zeusa. Siostra-bliźniaczka Apolla. Odznaczała się
niezwykle brutalnymi zemstami, szczególnie na mężczyznach, którzy byli
nią zafascynowani. Dziewicza bogini księżyca, lasu, zwierzyny łownej,
łąk, myśliwych. W Azji Mniejszej utożsamiana z Wielką Macierzą (Kybele).
Jej atrybutami był łuk i strzały w kołczanie. Ośrodki kultu: Efez (Azja
Mniejsza), Tauryda (Krym).
Asklepios
Syn Apolla. Ojciec Machaona Podalejriosa i Higiei. Uczeń centaura
Chirona. Bóg sztuki lekarskiej. Jego atrybutami są: wąż (jako symbol
ozdrowienia) oplatający laskę podróżną, czara z lekarstwem. Zwierzęciem
ofiarnym był kogut. Ośrodki kultu, zakłady lecznicze i szkoły: Epidaur
na Peloponezie i wyspa Kos.
Atena
Albo Pallas Atena, Pallada. Najukochańsza córka Zeusa. Wyszła z głowy
ojca w pełnej zbroi. Dziewicza bogini mądrości, sztuki wojennej, nauki.
Opiekunka Aten (główny ośrodek jej kultu), drzew oliwnych, tkactwa i
rzemiosła. Jej atrybutem była sowa, ze względu na wielką wiedzę jaką
posiadała Atena. Święto ku czci nazwano Panatenajami.
Demeter
Córka Kronosa i Rei. Siostra Zeusa, Hadesa, Posejdona, Hery i Hestii.
Nieszczęśliwa matka Persefony i Plutosa. Bogini roli, ziemi, pól
uprawnych, urodzaju, pór roku. Opiekunka życia osiadłego, ładu
społecznego, bogactwa. Przedstawiana z bukietem kłosów zbóż w ręku. Z
kultu Demeter, związanego z odradzaniem się ziarna, wyłoniła się idea
nieśmiertelności duszy i życia pozagrobowego - myśl przewodnia
Eleuzynii. Głównym ośrodkiem kultu był Eleusis.
Dionizos
Syn Zeusa i Semele. Inaczej Bakchos lub Bachus. Bóg ekstazy, wina i
winnej latorośli. Opiekun pijaków. Ku jego czci urządzono teatr grecki.
Posiadał własne święto - Dionizje. Wyobrażany w otoczeniu satyrów,
sylenów i menad. Jako bóstwo odradzającej się przyrody Dionizos pojawiał
się w kulcie Demeter i Persefony (Eleuzynie). Jedną z form jego kultu
były ekstatyczne orgie.
Eos
Córka Hyperiona i Tei. Siostra Heliosa i Selene. Matka wiatrów: Zefira,
Boreasza i Eurosa oraz Gwiazd. "Różnopalca" bogini świtu.
Eros
Syn Afrodyty i Aresa. Bóg miłości i patron zakochanych. Przedstawiany jako grube, tłuste niemowlę z łukiem i strzałą, którą godzi w zakochanych, by ich ze sobą złączyć.
Erynie
Urodzone z krwi Uranosa. Boginie o wężowatych splotach zamiast włosów.
Mścicielki m.in. przelanej krwi. Symbol zemsty. Opiekunki ziemi uprawnej
i owocującej, zwane eumenidami.
Hades
Syn Kronosa i Rei. Brat Zeusa, Posejdona, Demeter, Hery, Hestii. Mąż
Persefony (Kory). Władca podziemia i zmarłych, przez co często wzbudzał w
ludziach lęk. Panował w Hadesie - miejscu, do którego udają się dusze
po śmierci. Poświęcano mu narcyzy i cyprysy oraz ofiary z czarnych
owiec.
Hefajstos
Syn Zeusa i Hery. Mąż Afrodyty. Opiekun ognia, kowali i złotników.
Pracował całymi dniami w kuźniach w głębi Etny. Przedstawiany jako
kulawy bóg i w odróżnieniu od pozostałych - brzydki i stary, z młotem
lub obcęgami w ręku.
Hera
Córka Kronosa i Rei. Siostra Posejdona, Hadesa, Hestii, Demeter. Żona i
siostra Zeusa. Matka Hefajstosa, Hebe i Aresa. Władczyni Olimpu i nieba.
Była bardzo zazdrosna o liczne kochanki swojego męża. Opiekunka
małżeństw i wierności małżeńskiej. Patronka kobiet zamężnych. Poświęcono
jej pawia i kukułkę. Natomiast w ofierze składano krowy.
Helios
Syn Hyperiona i Tei. Brat Selene i Eos. Bóg słońca, źródeł światła i
życia. Regulował bieg dnia. Świadek wszystkich czynów i mściciel
występków. Wyobrażany w złotym rydwanie zaprzężonym w cztery białe
rumaki. Ośrodkiem kultu był Rodos.
Hermes
Ojciec Pana. Posłaniec bogów i przewodnik dusz do świata zmarłych. W
młodości wygnany z Olimpu za drobne kradzieże, później wrócił do łask
bogów. Opiekun kupców, złodziei, wynalazców, poetów, podróżnych,
pasterzy i ich stad. Wyobrażany w kapeluszu podróżnym, w uskrzydlonych
sandałach, z kerykejonem w ręce lub jako "dobrego pasterza" z owieczką
na ramionach.
Hestia
Córka Kronosa i Rei. Siostra Zeusa, Posejdona, Hadesa, Demeter.
Ślubowała pozostanie w dziewictwie. Ją pierwszą wzywano w przysięgach i
jej pierwszej składano ofiary. Patronka ogniska domowego, rodziny,
sierot i wdów.
Hory
Córki Zeusa i Temidy. Siostry mojr. Trzy bóstwa ładu w przyrodzie (czyli
pór roku) i społeczeństwie ludzkim: Eunomia ("praworządność"), Dike
("sprawiedliwość"), Ejrene ("pokój"). Wyobrażane w postaci młodych
dziewcząt z kwiatami w ręku.
Hymen
Bóstwo weselne. Opiekun młodych małżeństw. Wyobrażany w postaci
uskrzydlonego młodzieńca z pochodnią weselną, wieńcem kwiatów lub
welonem w ręce.
Hypnos
Syn Nocy i Ereba. Brat-bliźniak Tanatosa. Uosobienie snu. Wyobrażany ze skrzydłami u ramion i kwiatem maków ręce.
Iris
Uosobienie tęczy. Skrzydlata posłanka Zeusa i Hery do ludzi.
Kronos
Tytan. Najmłodszy syn Gai i Uranosa. Brat i mąż Rei. Pokonał ojca, który
nałożył na niego klątwę, że jego syn także odbierze mu władzę. Połykał
swoje potomstwo: Herę, Hestię, Demeter, Posejdona, Hadesa. W skutek
spisku Rei został obalony przez Zeusa, najmłodszego syna. Ojciec bogów.
Latona
Tytenida. Matka Artemidy i Apolla. Prześladowana przez Herę jako miejsce
porodu wybrała wyspę Delos - późniejszy ośrodek kultu obojga dzieci.
Mojry
Córki Zeusa i Temidy. Siostry hor. Trzy boginie losu: Lachesis znaczyła
snucie, Kloto przędła, Atropos przecinała nić życia ludzkiego.
Nemezis
Uosobienie gniewu bogów i kary, spadającej na ludzi butnych i
przekraczających wyznaczone im granice. Według jednej z wersji mitu,
Nemezis pod postacią gęsi w związku z Zeusem jako łabędziem zniosła
jajko, przekazane później Ledzie, z którego wykluła się Helena.
Nike
Skrzydlata bogini zwycięstwa (w bitwach, sporcie lub sztuce).
Nimfy
Uosobienie sił żywotnych przyrody i jej piękna. Driady i hamadriady to
nimfy drzew. Oready zalicza się do nimf gór. Nimfami źródeł są najady.
Nereidy i Okeanidy to nimfy morza. Są śmiertelne, ginęły wraz ze swoim
środowiskiem.
Niobe
Córka Tantala. Żona Amfiona. Chełpiąc się swoim licznym potomstwem,
obraziła Latonę, w obronie której stanęły jej dzieci: Artemida i Apollo
godząc strzałami z łuku dzieci Niobe. Rozpaczającą Niobe Zeus zmienił w
skałę.
Pan
Satyr: pół-koźle, pół-człowiek. Syn Hermesa. Bóg pasterzy i opiekun ich
stad. Wynalazca syryngi, nazwanej imieniem ukochanej (była nią Syrinks).
Rozgniewany, krzykiem wzbudzał wśród ludzi i zwierząt lęk ("strach
paniczny") i wywoływał popłoch ("panikę"). Wierny towarzysz Dionizosa.
Persefona
Inaczej Kora. Córka Demeter i Zeusa. Żona Hadesa, przez którego została
uprowadzona po zerwaniu zakazanego kwiatu - narcyza. Okres wegetacji
roślin spędzała na ziemi z matką, a resztę czasu w Hadesie.
Posejdon
Syn Kronosa i Rei. Brat Zeusa, Hadesa, Demeter, Hestii i Hery. Mąż
Amfitryty. Władca oceanów, jezior, portów i mórz. Opiekun żeglarzy,
którzy modlili się do niego o spokój na morzu, i rybaków. Przedstawiany
na rydwanie unoszącym się na falach z trójzębem w ręku, którym wzburzał i
uciszał wody, kruszył skały.
Psyche
Żona Erosa. Królewna, która z powodu swojej urody była prześladowana przez Afrodytę.
Rea
Tytanida. Córka Gai i Uranosa. Żona i siostra Kronosa. Nazywana "matką bogów".
Satyrowie
Bóstwa natury. Półludzie-półkozy. Stali towarzysze Dionizosa.
Selene
Córka Hyperiona i Tei. Siostra Eos i Heliosa. Bogini księżyca.
Przypisywano jej wpływ na stan zdrowia, życie seksualne i praktyki
magiczne. Wyobrażana na rydwanie zaprzężonym w konie lub woły.
Syleni
Bóstwa przyrody pokrewne satyrom. Istoty dwunożne o kształtach
półkoni-półludzi. Stali towarzysze Dionizosa. Mądry i stary Sylen
uchodził za jego wychowawcę.
Tanatos
Syn Nocy i Ereba. Brat-bliźniak Hypnosa. Uosobienie śmierci.
Przedstawiany w postaci uskrzydlonego młodzieńca ze zgaszoną pochodnią w
ręce.
Temida
Córka Uranosa i Gai. Matka mojr i hor. Bogini prawa i praworządności. Według teorii Hezjoda druga małżonka Zeusa.
Tyche
Bogini "ślepego" losu. Czczona jako opiekunka miast. Przedstawiana z
rogiem obfitości i sterem w dłoni, a jako Tyche miast - w koronie z
murów obronnych.
Zeus (Dzeus)
Najważniejszym z bogów. Syn Rei i Kronosa, zabił ojca i uwolnił
połknięte przez niego rodzeństwo: Posejdona, Hadesa, Hestię, Demeter i
Herę (także żona). Władca Olimpu. Posiadał liczne potomstwo Opiekun
królów i ładu na świecie. Pan i stwórca ziemi, nieba i burzy. Jego gniew
szczególnie wzbudzali ludzie, którzy składali fałszywe przysięgi.
Przedstawiany z piorunem w ręku. Za jego świętego ptaka uważa się orła, a
za drzewo - dąb. Głównym miejsce kultu: Dodona i Olimpia.
Masz obawy ? Kliknij !
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz